ڕەوشی گەشتوگوزاری سعوديە
بەدرێژایی مێژووی خۆی، سعودیە خۆی وەک شوێنێکی سەرەکی بۆ گەشتیاری ئایینی و کەلتووری دامەزراند و ساڵانە بووە بە ناوەندێکی ملیۆنەها گەشتیار. پێگەی بێهاوتای شانشینەکە وەک شوێنی لەدایکبوونی ئیسلام و ماڵی دوو شاری پیرۆزی مەککە و مەدینە هەمیشە هۆکارێکی سەرەکی بووە بۆ لێشاوی حاجیان و گەشتیاران. بەدرێژایی ساڵان، وڵات گەشەسەندنێکی بەرچاوی لە کەرتی گەشتیاریدا بەخۆیەوە بینیوە، کە بەهۆی گرنگی مێژووی، جوانی سروشتی و دەستپێشخەرییە ستراتیجیەکانی حکومەت بە ئامانجی باشترکردنی ئەزموونی سەردانیکەران.
یەکێک لە گرنگترین یارمەتیدەرانی ئەم گەشەکردنە گرنگی ئایینی سعودیەیە. حەج و عومرە ساڵانە ملیۆنەها موسڵمان لە سەرانسەری جیهانەوە دێنە سعودیە. پیرۆزی خاکەکە، لەگەڵ ئەو ئەزموونە کەلتووری و ڕۆحییەی پێشکەشی دەکات، وەک ڕاکێشانێکی بەهێز دەمێننەوە. سەرەڕای ئەوەش، بەرزبوونەوەی ئاستی هۆشیاری ئایینی لە نێو موسڵماناندا هانی زیاتری خەڵک داوە بۆ ئەنجامدانی ئەم گەشتانە، نەک تەنها وەک کرداری پەرستن بەڵکو وەک دەرفەتێک بۆ نوێبوونەوەی ڕۆحی تەماشا دەکەن.
ئەم گەشەکردنە بە باشبوونی بەرچاو لە ژێرخانی ئابووری و خزمەتگوزارییەکان پاڵپشتی کراوە. لەم ساڵانەدا، سعودیە وەبەرهێنانێکی زۆری لە بواری گواستنەوە کردووە، ئەمەش وایکردووە گەشت بۆ گەشتیاران ئاسانتر بێت. فڕۆکەخانە مۆدێرنەکان، شەمەندەفەری خێرا وەک هێڵی شەمەندەفەری حەرەمین و تۆڕی ڕێگاوبان فراوان بووە هۆی کەمکردنەوەی کاتی سەفەر و ئاسوودەیی زیاتر. سەرەڕای ئەوەش، کۆمپانیا تایبەتەکانی تایبەتمەند لە ڕێکخستنی گەشت و خزمەتگوزاری حەج چەند ئەوەندە زیادیان کردووە و کۆمەڵێک پێداویستی و بودجە دابین دەکەن. ئەم کۆمپانیایانە پاکێجی گونجاو پێشکەش دەکەن کە پرۆسەکە بۆ سەردانکەران ئاسان دەکات و هەموو شتێک دابین دەکات هەر لە یارمەتی ڤیزاوە تا گەشتی ڕێبەری.
هەوڵەکانی حکومەتیش ڕۆڵێکی گرنگیان گێڕاوە. دەسەڵاتدارانی سعودیە زنجیرەیەک ڕێوشوێنیان گرتۆتەبەر بە ئامانجی باشترکردنی ئەزموونی گەشتیاران و حاجیان. لە ئاسانکردنی ڕێوشوێنەکانی ڤیزاوە تا پەرەپێدانی ئاسانکاری پێشکەوتوو لە نزیک شوێنە ئایینییەکان، ئەم دەستپێشخەرییانە گەشتەکەیان بۆ ملیۆنەها کەس ئاسانتر و ئاسوودە کردووە. سعودیە هەروەها بە جددی کاری کردووە بۆ دڵنیابوون لە سەلامەتی و ئاسایشی گەشتیاران، کە فاکتەرێکی گرنگە بۆ پاراستنی ناوبانگی وەک شوێنێکی جیهانی.
ئەنجامی ئەم هەوڵە هاوبەشانە لە ژمارەکاندا دیارن. لە ساڵی 2023، شانشینەکە میوانداری 13.5 ملیۆن حاجی عومرە کرد، کە خاڵێکی گرنگ بوو لە مێژووی گەشتیاریدا. لەوەش سەرنجڕاکێشتر ئەو گەشەکردنەیە کە لە ساڵی 2024 دا بەدی کراوە: تەنها لە ماوەی پێنج مانگی یەکەمدا، ژمارەی حاجیانی عومرە گەیشتووەتە 8 ملیۆن کەس. ئەم زیادبوونە خێرایە کاریگەری دەستپێشخەرییە بەردەوامەکانی سعودیە دەردەخات و ڕەنگدانەوەی بایەخی جیهانیی بۆ سەردانی سعودیە دەکات.
بەرزبوونەوەی خواستی گەشتیاری نەک تەنها خواست لەسەر ئەزموونی ئایینی و کەلتووری دەردەخات بەڵکو توانای شانشینەکەش بۆ خۆگونجاندن لەگەڵ پێداویستییە گەشەسەندووەکانی گەشتیاران. سعودیە بە بەردەوامی باشترکردنی ژێرخانی ئابووری و فراوانکردنی خزمەتگوزارییەکان و برەخاندنی ژینگەیەک کە پێشوازی لە خەڵک لە سەرانسەری جیهان بکات، نەک تەنها میراتی مێژوویی و ئایینی خۆی دەپارێزێت، بەڵکو ئایندەیەک بنیات دەنێت کە گەشتیاری ببێتە بەردی بناغەی ناسنامەی ئابووری و کەلتووری. ئەم گۆڕانکارییە بەرچاوە گەواهیدەری بینین و پابەندبوونی شانشینەکەیە بە گەشەسەندن، دڵنیایی دەدات کە ساڵ لەدوای ساڵ گەشتیارانی زیاتر بۆ خاکی پیرۆز و گەنجینەی کەلتووری ئەو وڵاتە ڕادەکێشێت.
